Diz Protezi
Diz protezi, sağlıklı bir eklemin hareketlerini taklit etmek üzere tasarlanmış metal ve/veya polietilen implantlar ile hasarlı eklemin değiştirilmesi işlemidir. Diğer tedavi yöntemlerine cevap vermeyen vakalar diz protezi ameliyatları ile tedavi edilebilir.
Bu (diz protezi) eklemdeki kıkırdakların hasar görmesi sebebiyle yürüme gibi günlük aktiviteler esnasında şiddetli ağrıları olan hastalar için uygundur. 55 yaşından küçük hastalarda başka tedavi seçenekleri önerilmektedir, ancak durum acil ise veya hastanın ciddi ağrıları varsa ameliyat yapılabilir.
Diz Eklemleri Neden Hasar görür?
- Genetik
- Konjenital eklem kusurları
- Diz bölgesinde kan akışının olmaması
- romatizmal sebepler
- Metabolik hastalıklar
- Kan pıhtılaşması sebebiyle
- Yaş, özellikle 65 yaş üstü
- Obezite
- Romatizmal hastalıktan sonra
Step 1:
En yaygın 2 durum:
- Hastanın ağrısız 300 metreden fazla yürüyemediği durumlarda.
- Ağrıları sebebiyle her gün ağrı kesici kullanması gereken hastalar. Ağrı kesicilerin aşırı kullanımı bir müddet sonra karaciğer ve böbreklerde ciddi sorunlara neden olabilir. Bu durumlarda ağrıyı durdurmak ve ağrı kesici tüketimini sonlandırmak için ameliyat şarttır.
Diz protezi yapılmaması gereken bazı durumlar da vardır. Eğer hastanın vücudunda aktif bir enfeksiyon varsa, enfeksiyon tedavi edilene kadar ameliyat yapılamaz.
Diz protezi dışındaki tedavi seçenekleri
Ağır fiziksel güç gerektiren işlerde (inşaat işçileri, madenciler vb.) hastalar için bir seçenek eklemi ameliyatla sabitlemektir. Ancak hastanın her iki dizinde de sorun varsa bu işlem önerilmez. Bu durum eklem hareketini önemli ölçüde azalttığı için bu işlem artık pek kullanılmamaktadır.
Fizik Tedavi: PT diz çevresindeki kasları geliştirir ve ağrının azalmasına yardımcı olur. Ancak hasarlı eklemi düzeltmez, bu nedenle faydaları geçicidir.
Artroskopik Eklem Temizliği: Eklemdeki yumuşak dokulardan eklemin temizlenmesi işlemidir. Bu prosedür kireçlenmeyi kalıcı şekilde tedavi etmez.
Kimler Diz Değiştirme İçin Uygundur?
En yaygın hastalar, ileri kireçlenmesi olan 50-80 yaş arasındaki kişilerdir. Fizik muayeneden sonra doktor, sorunun ne derecede ilerlemiş olduğuna bağlı olarak tedavi şekline karar verir. 16 ile 90 yaş arasında başarılı bir şekilde ameliyat geçirmiş olan hasta örnekleri mevcuttur.
Diz Değiştirme Ameliyatları Türleri
İki çeşit diz protezi ameliyatı vardır. Cerrah, duruma göre prosedüre karar verir.
Tüm Diz Değiştirmede eklemin hem iç hem de dış yüzeyleri protez ile değiştirilir.
Unikondiler Diz Değiştirmede sadece eklemin içindeki veya dışındaki yüzey değiştirilir. Bu işlem Tüm Diz Değiştirme ameliyatı olmadan önce zaman kazanmayı amaçlamaktadır. Ancak bu tedavi için hasta genç olmalı, fazla kilolu olmamalıdır ve eklemdeki deformasyon tek taraflı olmalıdır.
Ameliyattan Önce
Kan ve idrar testleri ile hastanın ameliyata uygun olup olmadığı kontrol edilir. Eğer sonuçlar iyiyse ve vücutta enfeksiyon yoksa hasta ameliyata alınabilir.
Hasta herhangi bir kan sulandırıcı kullanıyorsa, ameliyattan 10 ila 5 gün önce kullandığı ilaçta bir değişiklik olabilir. Hastalar birkaç gün sonra başlangıçtaki ilacına dönebilir.
Standart ameliyathaneler protez ameliyatları için uygun değildir. Ameliyathanenin uygun hava koşullarını korumak için özel bir havalandırma sistemi olmalıdır.
Ameliyattan Sonra
Hastaların ilk 5-7 gün hastanede kalmaları gerekir. İkinci gün hasta doktor kontrolünde kısa yürüyüşlere ve temel yatak içi egzersizlere başlar. Hastalar kendi başlarına kalkıp dizlerini bükebildikten sonra hastaneden ayrılabilirler. Ayrılırken, hastaya 30 gün boyunca kullanması gereken reçeteli ilaçlar verilir. Hastalar doktor tavsiyelerini kesinlikle dinlemeli ve iyileşme süreci tamamlanana kadar her zaman dikkatli olmalıdır.
Dikişler yaklaşık 15 gün sonra alınır, ardından birkaç hafta fizik tedavi uygulanır. Diz protezinden sonra hastaların çoğu ağrıdan hızlıca kurtulur ve tamamen iyileşir. Yürüme, merdiven çıkma vb. günlük aktiviteler rahatlıkla yapılabilir. Hastalar ameliyattan sonra ağır fiziksel aktivitelere ve spora katılmamalıdır.
Tüm diz protezi ameliyatı hastaya yaklaşık 20-25 yıl başarılı bir şekilde fayda sağlar. Protezin hastaya daha uzun yıllar sorunsuz hizmet verdiği durumlar vardır. İmplantın beklenen ömrü, cerrah tarafından uygulanan teknikler, protezin kalitesi, hastanın aktivite düzeyi, kemiğin kalitesi ve hastanın kilosuna göre belirlenir.
Konusunda uzman bir cerrah seçmek, bu ameliyatlarda olası komplikasyonları önlemek ve sağlıklı bir implanta sahip olmak için çok önemlidir.
Ameliyat Sırasında ve Sonrasında Olası Komplikasyonlar
Protez ameliyatı sırasında oluşabilecek olası komplikasyonlar, kan damarlarında veya sinirlerde hasar, kemikte kırık ve çatlaklardır.
Ameliyattan sonra bazı olası erken ve geç komplikasyonlar vardır.
Olası erken komplikasyonlar, yaranın enfeksiyonu ve bacakta damar tıkanıklığıdır.
Olası geç komplikasyonlar protezin gevşemesine bağlı ağrıdır.
Ameliyat Sonrası Enfeksiyon Nasıl Önlenir
Dizdeki protez olası enfeksiyonlara karşı hassas olabilir. Korunmak için hastalar, diş çektirmek gibi temel işlemler de dahil olmak üzere diğer cerrahi işlemlerden önce belirli antibiyotikleri kullanmalıdır. Doktorlar bu durumlarda hastaları ilaçlar hakkında bilgilendirecektir.